HISZPANIA

Życie polityczno-społeczne w Hiszpanii coraz wyraźniej toczy się wokół zbliżających się wyborów parlamentarnych. Wśród głównych tematów skupiających uwagę opinii publicznej znajduje się kwestia: ekshumacji szczątków generała Francisco Franco, dążeń niepodległościowych Katalonii i Kraju Basków oraz sprawa tzw. “procesu stulecia” organizatorów katalońskiego referendum niepodległościowego z 2017 roku.

Rok 2019 jest dla Polski rokiem szczególnym. Świętujemy nie tylko 20. rocznicę przystąpienia do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, lecz także 15. rocznicę wejścia do Unii Europejskiej. Co więcej, 24 sierpnia 2019 r. będziemy obchodzić 70. jubileusz powstania NATO. To idealna okazja, żeby poszukać odpowiedzi na pytanie, jakie są realne szanse na wzmocnienie potencjału obronnego tych dwóch organizacji w kontekście eskalacji konfliktu rosyjsko-ukraińskiego, sporu transatlantyckiego, kryzysu migracyjnego i wyzwań związanych z Brexitem. Czy Polska ma powody do obaw o swoje bezpieczeństwo? Czy USA są w stanie zagwarantować nam pokój? Jaki naprawdę jest wpływ sojuszu niemieckofrancuskiego na podejmowane decyzje?

WIELKA BRYTANIA

Wielka Brytania ma tydzień na rozmowy dot. backstop, czyli plan awaryjnego na wypadek bezumownego wyjścia Wielkiej Brytanii z UE, który miałby zagwarantować, iż wraz z twardym Brexitem na granicę między Irlandią i Irlandią Północną nie wrócą żadne kontrole. Ostateczne głosowanie nad umową wyjścia UK z UE w Izbie Gmin zapowiedziano na 12 marca br. Eurosceptyczni posłowie z Partii Konserwatywnej pod przewodnictwem Jacoba Rees-Mogga postawili trzy warunki, których spełnienie zapewni ich poparcie dla umowy wyjścia z UE, wśród których znajduje się żądanie wpisania jasnej i bezwarunkowej drogi wyjścia z tzw. backstopu, jeśli negocjacje nowej umowy handlowej z UE zakończą się porażką.

Kto by pomyślał, że stworzenie określane jako “najlepszy przyjaciel człowieka” może okazać się wrogiem… Irańczyka? Rząd w Teheranie próbuje wymusić na swoich obywatelach rezygnację z posiadania psów przez nakładanie kar (kary finansowe do 10 tysięcy złotych, a nawet kara chłosty) za spacerowanie z czworonogami lub przewożenie ich samochodem. Już w 2010 r. Ministerstwo Kultury Iranu zakazało umieszczania wizerunków psów w reklamach. Instytucje rządowe uzasadniają nowe prawo wywoływaniem przez psy strachu i poczucia zagrożenia wśród innych Irańczyków, zwłaszcza kobiet i dzieci, czujących się niekomfortowo w obecności psa.

HISZPANIA

Hiszpański rząd zatwierdził ekshumację szczątków generała Francisco Franco z mauzoleum wojny domowej w Dolinie Poległych. Dolores Delgado, minister sprawiedliwości, pytany o miejsce ponownego pochówku hiszpańskiego dyktatora poinformował, że decyzję tę do końca lutego może podjąć rodzina zmarłego, która jednak zapowiedziała zaskarżenie procedury ekshumacyjnej. Zdaniem “El Pais” rząd Pedro Sancheza ma gotowy plan i techniczną zdolność do przeprowadzenia na początku marca szybkiej ekshumacji, której koszt zamknąć miałby się w kwocie 3 800 euro. PSOE, która przejęła władzę w Hiszpanii w czerwcu zeszłego roku od początku jako jeden ze swoich priorytetów wskazuje doprowadzenie do ekshumacji generała, którego ciało pochowane w mauzoleum zdaniem socjalistów uwłacza pamięci ofiar wywołanej przez Franco wojny domowej. Zdaniem zwolenników generała próba ekshumacji jego ciała jest wynikiem rewanżyzmu lewicowych polityków oraz próbą poszukiwania dodatkowego elektoratu przed zaplanowanymi na kwiecień wyborami parlamentarnymi. Dziennik “La Venguardia” uważa, że sprawa ekshumacji stanie się obok kwestii Katalonii jednym z głównych tematów rozpoczynającej się kampanii wyborczej.

HISZPANIA

15 lutego 2019 roku premier Pedro Sanchez ogłosił przedterminowe wybory w związku z odrzuceniem przez Kongres Deputowanych ustawy budżetowej. Pedro Sanchez z PSOE objął niespodziewanie urząd w czerwcu 2018 r., po tym jak złożony przez niego wniosek o wotum nieufności wobec sprawującego od siedmiu lat urząd premiera Mariano Rajoya uzyskał wymaganą większość dzięki poparciu pro niepodległościowych partii katalońskich. Jednak partia Sancheza dysponowała zaledwie 84 mandatami w 350-osobowym Kongresie Deputowanych, przez co stworzony przez PSOE rząd był w pełni zależny od sympatii Katalończyków. Sympatia ta prysła na kanwie rozpoczętego w ubiegłym tygodniu procesu dwunastu organizatorów katalońskiego referendum niepodległościowego z 2017 roku.

WIELKA BRYTANIA

Wtorek, 5 lutego

Theresa May podczas przemówienia w Belfaście podkreśla swoje zaangażowanie w skuteczną realizację Brexitu. Celem wizyty May są konsultacje z 5 głównymi partiami politycznymi w Irlandii Północnej oraz przekonanie lokalnych polityków i opinii publicznej, że premier jest w stanie przełamać klincz w Westminsterze. Jednocześnie od poniedziałku trwa debata parlamentarna na temat backstopu. The Times informuje, że podczas tej debaty pro-brexitowscy parlamentarzyści odrzucili możliwość zwrócenia się do UE o gwarancję tymczasowego charakteru mechanizmu backstopu.

HISZPANIA

Kilka tysięcy osób wzięło udział we wtorkowych (15.01.2019 r.) protestach w Sewilli, Madrycie, Barcelonie, Kadyksie i Maladze przeciw nowemu rządowi Andaluzji. W regionie tym po ponad trzydziestu latach sprawowania władzy partia PSOE premiera Pedro Sancheza straciła większość w
parlamencie regionalnym na rzecz koalicji PP i Ciudadanos z antyunijną oraz uważaną za skrajnie prawicową partią Vox. Stojący na czele nowo powstałego rządu Juan Manuel Moreno zapowiedział przemawiając w regionalnym parlamencie “poszukiwanie dialogu ze wszystkimi ugrupowaniami bez kordonów sanitarnych”. Moreno został zaprzysiężony na siódmego premiera Andaluzji w środę (16.01.2019). W skład jego rządu nie weszli politycy Vox, którzy wynegocjowali jednak m.in. utworzenie ministerstwa do spraw rodziny, dotacje dla rodzin oraz zaostrzenie przepisów imigracyjnych. Wśród postulatów Vox znalazło się także wydalenie z Hiszpanii 50 tysięcy przebywających w niej nielegalnie imigrantów oraz ograniczenie dotacji dla organizacji popierających ideologię gender oraz organizacji feministycznych. Właśnie te środowiska zorganizowały wtorkowe protesty. Jedną z organizatorek była ustępująca premier Andaluzji Susana Diaz, która zapowiedziała, że PSOE będzie dalej walczyć o prawa kobiet.

WIELKA BRYTANIA

Wtorek, 8 stycznia – rząd Theresy May przegrywa głosowanie ws. poprawki do ustawy budżetowej ograniczającej działania rządu w sferze administracji podatkowej w razie twardego Brexitu. Grupa 20 dotychczasowych lojalistów pod wodzą Sir Olivera Letwina wraz z dużą częścią opozycji zagłosowała przeciwko rządowi. Poprawka przeszła zaledwie 7 głosami. Powodem rebelii w szeregach Torysów ma być obwieszczenie przez May w obecności członków rządu, że nie spodziewa się wygrać nadchodzącego głosowania nad porozumieniem z UE. Poprawka nie blokuje zdolności rządu do dalszego zbierania podatków, ale znacząco ogranicza możliwość zmiany istniejącej ordynacji podatkowej.

Poprzednie części:

http://www.diplomacy.pl/pl/blog/europa-wschodnia/item/204-walka-o-imie;

http://www.diplomacy.pl/pl/blog/europa-wschodnia/item/249-porozumienie-grecko-macedonskie-wyzwania-dla-obydwu-panstw.

---

Macedoński parlament (Sobranje) w piątek 10 stycznia 2018 przegłosował poprawki do Konstytucji, które są zwieńczeniem kilkunastoletniego konfliktu o nazwę Macedonii. Poprawki przyjęto większością 81 głosów na 120. Posiedzenie parlamentu trwało aż trzy dni, ponieważ partia rządząca SDSM (Socjaldemokratyczna Partia Macedonii) nie mogła zebrać wymaganej większości.

Poprawki do konstytucji są konsekwencją podpisanego 12 czerwca 2018 roku porozumienia. Ugoda zmieniała nazwę Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii (FYROM) na Północną Macedonię oraz kończyła konflikt, który blokował Macedonię w przystąpieniu do struktur NATO i Unii Europejskiej.