Zapraszamy na drugie subiektywne podsumowanie 10 najważniejszych wydarzeń ze świata dyplomacji z regionu Azji i Pacyfiku. W październiku wiele narodów wybrało się do urn wyborczych. W Nowej Kaledonii odrzucono propozycje niepodległości, w Nowej Zelandii premier Ardern umocniła się na stanowisku, w Tadżykistanie wynik 90% dla urzędującego prezydenta mówi sam za siebie, a w Kirgistanie wybory mające zwiększyć władzę dotychczasowej głowy państwa obróciły się w protesty które ostatecznie zmusiły go do rezygnacji ze stanowiska. Złe wiadomości dla demokracji płyną za to ze Sri Lanki, gdzie wskutek reform konstytucyjnych zwiększa się kontrola prezydenta nad państwem. Ponadto ważne decyzje dla przyszłości Chin zapadły na V plenum Komitetu Centralnego. Na koniec azjatyckie podróże typu last-minute Mike Pompeo, azjatyckie echa antyislamskiej wypowiedzi Emannuela Macrona oraz krótki przegląd protestów w krajach regionu.

Dzisiaj odbywają się wybory prezydenckie w Mołdawii. Poprzedził je długi ciąg wydarzeń, który może w dużym stopniu wpłynąć na to, jak obywatele Mołdawii zagłosują na najważniejszych kandydatów o diametralnie różnych poglądach na politykę zagraniczną i podejściach do polityki wewnętrznej.

Al-Nakba i jej skutki

Wojna, która była nazywana przez Izraelczyków wojną o niepodległość, a ze strony arabskiej była pojmowana jako al-Nakba, czyli katastrofa. Zakończyła się ona całkowitym zwycięstwem Izraela. Umiejętnie wykorzystując słabe przygotowanie do walki wojsk arabskich, brak jakiejkolwiek koordynacji działań i w dodatku mniejsze zaangażowanie żołnierzy na polu bitwy – to dało Izraelczykom płaszczyznę do wykorzystania potencjału swej myśli wojskowej.

Relacje z Chinami są obecnie najgorętszym tematem z dziedziny polityki zagranicznej w Stanach Zjednoczonych. Ubiegający się o reelekcję Donald Trump deklaruje chęć kontynuowania swojego unilateralnego podejścia względem Pekinu, podkreślając prymat interesu gospodarczego. Jego kontrkandydat Joe Biden chciałby przeciwstawić się Chinom współpracując z amerykańskimi sojusznikami i wykorzystując do tego międzynarodowe instytucje.

Po przystąpieniu przez państwo do Unii Europejskiej zmieniają się funkcje jego parlamentu narodowego – z jednej strony następuje ich zwężenie spowodowane przekazaniem części kompetencji na szczebel unijny, a z drugiej parlamenty uzyskują nowe funkcje wynikające z prawa wspólnotowego. Katalog funkcji parlamentu poszerza się wtedy o tzw. funkcję europejską – przez niektórych jest ona uznawana za odrębną, przez innych natomiast jedynie za modyfikację tradycyjnych funkcji parlamentu – ustawodawczej i kontrolnej. Po wejściu w życie Traktatu Lizbońskiego, który wyraźnie określił nowe zadania parlamentów narodowych, coraz więcej badaczy skłania się jednak ku wyraźnemu wyodrębnieniu funkcji europejskiej. Za jej elementy uznaje się m.in. udział parlamentu w ratyfikacji traktatów, współpracę z rządem w sprawach unijnych, implementowanie norm prawa unijnego do krajowego porządku prawnego, opiniowanie projektów wspólnotowych aktów prawnych, współpracę z Parlamentem Europejskim, powoływanie odpowiednich komisji parlamentarnych odpowiedzialnych za sprawy unijne, monitorowanie przestrzegania zasady pomocniczości oraz zakres informacji, jakie posiada i uzyskuje parlament.

"Projekt" odrodzenia państwa izraelskiego jest wyjątkowy z punktu widzenia jego skuteczności. To państwo powstało dokładnie w terminie, który przewidział założyciel politycznego syjonizmu Theodor Herzl — praktycznie po 50 latach od pierwszego kongresu syjonistycznego. W bardzo ważny okres powojennych walk dyplomatycznych w ONZ dotyczących przyszłości Palestyny, a później - wojny o niepodległość Izraela radzieckie wsparcie zarówno dyplomatyczne, jak i wojskowo-polityczne wywierało decydujący wpływ na bieg wydarzeń. W poszukiwaniu pomocy i wspierania liderzy społeczności żydowskiej w Palestynie, a później przywódcy Izraela zwracali się właśnie do Związku Radzieckiego.

Tradycyjna teoria ekonomiczna zakłada, że ludzie są racjonalni i nastawieni na zysk, a ich decyzje są korzystne nie tylko dla nich, lecz dla całej gospodarki. Teoria zakłada, że rynek stanowi dobrą formę organizacji aktywności gospodarczej i ma unikalną, wręcz “magiczną” skłonność do samoregulacji, która w naszej wyobraźni graniczy z cudem, a w języku fachowym nazywa się „niewidzialną ręką rynku” (ang. invisible hand - metafora użyta przez Adama Smitha).

Grupa Azji i Pacyfiku Forum Młodych Dyplomatów otwiera nowy cykl top10 w Azji, w którym zbieramy w jednym miejscu wybrane 10 wydarzeń ze świata polityki międzynarodowej, które warto odnotować i zapamiętać z minionego miesiąca.

W sobotę 5 września Centralna Komisja Wyborcza oficjalnie powiadomiła o początku kampanii. Wybory samorządowe odbędą się 25 października 2020 roku. Zgodnie z ostatnim sondażem, przeprowadzonym w dniach 6-10 sierpnia, na podium znajdują się trzy partie: Sługa Narodu, Europejska Solidarność i Opozycyjna Platforma - Za Życie (OPZŻ). Czołową pozycję nadal zajmuje ugrupowanie obecnego prezydenta - zagłosuje na nie 27,4% badanych. Na drugim miejscu uplasowała się Europejska Solidarność (byłego prezydenta Petra Poroszenki), która cieszy się poparciem 16,5%. Na prorosyjską OPZŻ oddałoby głos 15,9% respondentów. Czwarte miejsce zajmuje Ogólnoukraińskie Stowarzyszenie „Batkiwszczyna” (Julia Tymoszenko) z wynikiem 12%. Inne partie nie uzyskały więcej niż 5%. Partia parlamentarna „Golos”, która w ostatnich wyborach zdobyła 5,83% wyborców, zamyka ranking sondażowy, mając zaledwie 2,4%. Niestety w związku z rosyjską aneksją Krymu i wojną w Donbasie, mieszkańcy terenów niekontrolowanych przez Ukrainę nie będą mogli oddać swojego głosu.

Pod koniec sierpnia 2020 roku Shinzo Abe ogłosił swoją rezygnację z urzędy premiera Japonii, który przyszło mu obejmować najdłużej w historii kraju. Jego następcą jest pozostający dotychczas w cieniu Abe, jego szef gabinetu – Yoshihide Suga. Były premier zostanie zapamiętany z wielu charakterystycznych i odważnych inicjatyw, a po nowym spodziewana jest raczej kontynuacja obecnej polityki.