WEEKLY NEWS 

OD 24 CZERWCA DO 2 LIPCA 2019 ROKU

UNIA EUROPEJSKA

Do 30 czerwca wciąż nie udało się obsadzić najważniejszych unijnych stanowisk. Po całonocnych negocjacjach, szef Rady Europejskiej przerwał spotkanie i kolejny szczyt zaplanował na 1 lipca. Unijne źródła mówią, że pierwotnie na czele Komisji Europejskiej miał stanąć socjalista, unijnym szefem dyplomacji miał być liberał, a na chadeka czekało stanowisko szefa RE. Parlament Europejski przypadłby chadekom i liberałom, po 2,5 roku kadencji. Unijną układankę łatwo było rozszyfrować, dlatego mówiło się o konkretnych nazwiskach. Tym najbardziej kontrowersyjnym okazuje się wciąż Frans Timmermans, którego kandydaturze na szefa KE sprzeciwiają się grupa V4 i Włochy. 

Z dniem 30 czerwca swoją prezydencję w Radzie Unii Europejskiej zakończyła Rumunia. Oceniana w dużej mierze pozytywnie, oddała sztafetę Finlandii. To, z czym przez ostatnie 6 miesięcy mierzyła się rumuńska prezydencja to m.in. zwiększenie bezpieczeństwa na terenie Unii czy kwestie związane z sektorem bankowym. Rumunia zwróciła też uwagę na konieczność wypracowania i wdrażania maksymy „work-life balance”, jeśli chodzi o politykę społeczną, czyli zwiększony udział kobiet na rynku pracy czy urlopy rodzicielskie. Polityka energetyczna, klimatyczna czy cyfrowa to również pola, o które Rumunia zabiegała. Niemniej ważny był udział mijającej prezydencji w ustalaniu budżetu na lata 2021-2027. Do kontynuowania działań m.in. w tej kwestii wezwano Finlandię, która 1 lipca rozpoczyna półroczne przewodzenie Radzie. Skandynawowie za priorytet postawili sobie m.in. politykę klimatyczną czy działania związane z praworządnością. To właśnie praworządność premier Finlandii Antti Rinne powiązał z unijnymi funduszami.

Strefa wolnego handlu pomiędzy Unią Europejską a krajami tworzącymi organizację Mercosur to już fakt. Podpisano negocjowane od 20 lat porozumienie, które obejmie niemal 750 milionów obywateli. Jak wskazują eksperci, to największa umowa gospodarcza, jaką UE kiedykolwiek zawarła. Mówiąc o eksporcie i imporcie, należy wskazać sprowadzanie do krajów UE produktów takich jak owoce, kawa, cukier czy mięso (z ustalonymi ograniczeniami). Do Ameryki Południowej trafią natomiast m.in. produkty przemysłowe, lekarstwa, parafarmaceutyki czy kosmetyki. Wątpliwości, co do jednoznacznych korzyści płynących z zawarcia umowy wskazują głównie ekolodzy, jednak Unia zapewnia o przejrzystości obopólnych działań. Potwierdzona została również umowa handlowa UE z Wietnamem. Umowa ta w perspektywie czasowej przewiduje niemal całkowitą eliminację ceł.

25 czerwca zdecydowano, że Rosja powróci do Rady Europy – przywrócony zostanie jej tym samym status pełnoprawnego członka organizacji. Podczas Zgromadzenia Parlamentarnego, 118 parlamentarzystów poparło ten ruch, wycofując się z nałożonych na Federację Rosyjską sankcji w związku z aneksją Krymu. Uzgodniono to pomimo głosów sprzeciwu nie tylko będących na sali decydentów, ale także organizacji działających na rzecz praw człowieka. Według tych ostatnich Rosja nie zmieniła swojego postępowania, które miało być jedynym gwarantem przywrócenia jej do RE. Podczas Zgromadzenia wybrano również nową sekretarz generalną. Stanowisko to obejmie Chorwatka Marija Pejcinovic Buric. 

Źródła:

https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_19_3396 

https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-48807161 

https://www.euractiv.pl/section/instytucje-ue/news/szczyt-ue-bez-nazwisk-kolejny-zwolany-na-jutro/ 

https://www.euractiv.pl/section/demokracja/news/rosja-ponownie-z-pelnym-czlonkostwem-w-radzie-europy/ 

Autorka: A. Karbowicz

BELGIA

Belgijska służba zdrowia oficjalnie ujawniła się, jako kolejna w Europie, w której niedofinansowany i wybrakowany personel wybiera strajk, jako formę nacisku na decydentów. Na wzór „Piątków dla klimatu” pielęgniarki i rezydenci zainicjowali „Wtorki białych kitli”, podczas których domagają się podwyżek płac, lepszych warunków pracy oraz zwiększenia liczby pracowników szpitali - szczególnie podczas wakacji dają się we znaki braki w personelu.

Tymczasem belgijskimi mediami zatrzęsła wiadomość, iż każdy mieszkaniec Flandrii łoży na współobywateli z Walonii i Brukseli średnio 984 euro rocznie. Krytyczni komentatorzy zauważyli, iż nie jest to bynajmniej więcej niż podatnicy z Lombardii transferują na Sycylię albo Madryt do Asturii. Takie wyrównania finansowe, są zgodne z konstytucyjnie wyrażanymi zasadami solidarności i stanowią normę w państwach europejskich.

W dniu dzisiejszym podjęto decyzje o tym, że Charles Michel, obecny premier Belgii, zastąpi Donalda Tuska na stanowisku szefa Rady Europejskiej. Politycy gratulując premierowi nominacji określili go, jako „dumę dla Belgii”.

Źródła:

https://www.rtbf.be/info/societe/detail_mardi-des-blouses-blanches-on-court-dans-tous-les-sens-sans-avoir-le-temps-de-parler-aux-residents?id=10261333

https://www.rtbf.be/info/belgique/detail_transferts-nord-sud-ou-le-principe-de-solidarite?id=10261256

https://www.lesoir.be/234314/article/2019-07-02/une-fierte-pour-la-belgique-les-politiques-felicitent-charles-michel-pour-son

Autorka: Aleksandra Kochman

FRANCJA

Władze Paryża planują zakazać wjazdu autobusów turystycznych do centrum miasta, by nakłonić odwiedzających do spacerowania, jeżdżenia rowerami lub transportem publicznym. Jest to spowodowane skargami na niedogodności spowodowane masowym napływem turystów do Paryża. Mer Emmanuel Gregoire w wywiadzie dla Le Parisien powiedział, że sytuacja w Paryżu nie jest tak zła jak w obleganej przez turystów Wenecji czy Barcelonie, ale paryżanie byli zaniepokojeni napływem autobusów turystycznych.

W piątek we Francji zanotowano najwyższą temperaturę w historii państwa. Termometry pokazały 45,5 stopni Celsjusza. Narodowe centrum meteorologiczne Francji ogłosiło najwyższy poziom zagrożenia upałami obejmując cztery regiony w Marsylii oraz w Montpellier specjalnym dozorem.

Pomimo wysokich temperatur tysiące aktywistów LGBT+ wzięło udział w corocznej paradzie równości, która przeszła ulicami Paryża w sobotę, by uczcić 50 rocznicę zamieszek Stonewall w Nowym Yorku, Aktywiści domagali się również poszerzenia dostępu do medycznych zabiegów na płodność. Trasa miała 5,5 kilometrów z Montparnasse do Placu Republiki. Ubrani na tęczowo demonstranci polewali się wodą, by stawić czoła największym w historii upałom.

Źródła:

https://www.france24.com/en/20190702-tourist-buses-no-longer-welcome-paris-city-centre

https://www.france24.com/en/20190628-france-heatwave-record-high-temperatures-spain-europe

https://www.france24.com/en/20190629-paris-gay-pride-lgbt-rights-stonewall-anniversary

Autorka: Weronika Knowska

UNIA EUROPEJSKA

Choć wybory do Parlamentu Europejskiego już za nami, temat ten wciąż kształtuje europejską agendę. Nadszedł czas, by podjąć pierwsze i zapewne jedne z najistotniejszych decyzji, które przełożą się na funkcjonowanie instytucji reprezentującej obywateli z (nadal) 28 krajów.

Obok Europarlamentu,w najbliższych tygodniach również Komisja Europejska, Rada Europejska, Bank Centralny czy Wysoki Przedstawiciel ds. Polityki Zagranicznej będą na językach. Kto obejmie najważniejsze stanowiska w UE? Odpowiedź na to pytanie może paść w ciągu najbliższych tygodni.  

Formowanie się grup politycznych w PE, ale i wybieranie ich szefów oraz wiceszefów trwa. Swojego przedstawiciela mianowała już Europejska Partia Ludowa, wskazując na to stanowisko ponownie Manfreda Webera. 46-letni niemiecki polityk może się cieszyć z co najmniej dwóch dobrych wiadomości – Weber jest również najbliższy objęcia stanowiska przewodniczącego Komisji Europejskiej. Zyskał w tej kwestii poparcie samego Jean-Claude Junckera. Liberałowie z kolei uformowali frakcję o nazwie „Odnówmy Europę” (RE), zastępując tym samym ALDE. O tym, kto zastąpi przewodniczącego liberałów jeszcze nie wiemy. Niepewności nie widać natomiast w nowo wykreowanej (i zastępującej „Europę Narodów i Wolności”) grupie „Tożsamość i Demokracja” (ID), w której skład wchodzą posłowie włoskiej Ligii i Francuzi z ugrupowania Marine Le Pen. Grupą pokieruje Marco Zanno wywodzący się z Ligii. Swoje karty odkryli również Zieloni – współprzewodniczącymi zostali Ska Keller i Philippe Lamberts. Pozostałe frakcje mają wybrać swoje kierownictwo w przyszłym tygodniu.

Z europejskiego piedestału nie schodzi temat wyboru nowego przewodniczącego Komisji Europejskiej. Obok wspomnianego Manfreda Webera, w grze są również Margrethe Vestager (Porozumienie Liberałów i Demokratów), Frans Timmermans (Socjaliści i Demokraci), Ska Keller (Zieloni). Wśród potencjalnych nazwisk pojawili się też: Kristalina Georgieva, Michel Barnier, czy Angela Merkel.

Kwestii delegowania na najważniejsze stanowiska UE poświęcony będzie z pewnością zbliżający się szczyt unijny, zaplanowany na 20-21 czerwca w Brukseli. Jednym z tematów spotkania ma być dodatkowo projekt konkluzji w sprawie długoterminowej strategii klimatycznej. Zakłada ona, że gospodarka europejska stanie się neutralna dla klimatu do 2050 roku. Poruszenie kwestii klimatycznej wydaje się szczególnie istotne w kontekście zbliżającego się wrześniowego spotkania ONZ, na którym UE powinna przedłożyć plan dotyczący ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

Na wokandę wróciła też Szwajcaria i kwestia ratyfikacji porozumienia z Unią Europejską. Zamiast udzielenia w tej sprawie konkretnych odpowiedzi, do Brukseli przesłano pismo z prośbą o doprecyzowanie spraw takich jak: migranci, rynek pracy, wsparcie socjalne dla obywateli UE. W świetle wątpliwości i ciągnących się negocjacji, ratyfikacja porozumienia Konfederacji Szwajcarskiej z Unią Europejską to wciąż temat o statusie „pending”. 

W dniach 20-21 czerwca odbył się szczyt Unii Europejskiej, podczas którego miała zapaść  co najmniej jedna wiążąca decyzja. Miała, bo jak zaznaczał Jean-Claude Juncker, podczas spotkania przywódców państw członkowskich realnym było wskazanie kandydata na stanowisko szefa Komisji Europejskiej. Niestety, zarówno podczas oficjalnych obrad, jak i zakulisowego spotkania, nie udało się wskazać kandydata na szefa unijnego organu wykonawczego. W drodze na przywódcze stanowisko oficjalnie liczą się obecnie nazwiska: Weber, Keller, Vestager. Nieoficjalnie mówi się również o Bernierze, Grybauskaite, Georgijewej, Lagarde, Grabar-Kitarović, Plenkoviciu. Ponieważ ani w czwartek ani w piątek nie ogłoszono żadnej deklaracji, przewodniczący Rady Europejskiej zapowiedział kolejny unijny szczyt – na 30 czerwca. Nie zostało dużo czasu, bowiem do końca listopada kandydaci powinni zostać wyłonieni i zatwierdzeni przez PE. W listopadzie dobiega końca nie tylko kadencja szefa Komisji Europejskiej, ale i kadencja szefa Parlamentu. Kto zastąpi Donalda Tuska? Na pewno pod uwagę przy obsadzaniu najważniejszych unijnych stanowisk będzie brany czynnik geograficzny i płciowy. Wśród kandydatów na szefa PE wymienia się na razie Charlesa Michela, Lars Løkke Rasmussena czy Klausa Iohannisa. Tematem czerwcowego szczytu była ponadto niemniej istotna kwestia – klimat. Przeciwdziałanie niekorzystnym jego zmianom szłoby w parze z zaostrzeniem Porozumienia Paryskiego podpisanego w 2015 r. Chodzi o doprowadzenie do neutralności klimatycznej do 2050 roku.  Takiemu zapisowi sprzeciwiły się Polska, Czechy, Węgry i Estonia. „Nie możemy sobie pozwolić na to, żeby wyznaczać nowe cele klimatyczne bez odpowiednich wyliczeń i środków”  - tłumaczył PAP premier Mateusz Morawiecki. Projekt nowych norm klimatycznych, mimo że poparła je większość państw członkowskich, nie został przyjęty. Podczas szczytu zdecydowano ponadto o przedłużeniu sankcji wobec Rosji, nałożonych w związku z aneksją Krymu. Sankcje gospodarcze, finansowe, personalne i dyplomatyczne obowiązują od 2014 r. i co 6 miesięcy są przedłużane. Zostały uzależnione od całkowitej realizacji porozumień mińskich, jednak te do tej pory nie są spełnione. Drugi dzień unijnego szczytu skupiony był wokół reformy unii gospodarczej i walutowej. Spotkanie odbyło się w obecności szefów państw i rządów nienależących do strefy euro. W rozmowach uczestniczył też Mario Draghi (Bank Centralny) i Mário Centeno  (przewodniczący Eurogrupy). Zabrano głos również ws. Brexitu. Wskazano na chęć współpracy z nowym premierem Wielkiej Brytanii, uporządkowanie kwestii związanych z Brexitem, z naciskiem na możliwie bliskie partnerstwo UE i WB, zaznaczając jednocześnie, że umowa o wyjściu nie podlega dalszym negocjacjom.

Komisja Europejska podsumowała wybory do europarlamentu – tym razem pod kątem fake newsów. W przedstawionym raporcie wskazano, że miały miejsce próby zakłócania przebiegu procesu wyborczego, ale w konsekwencji nie odnotowano „wielkiego skandalu”. Dezinformacja miała na celu w dużej mierze zniechęcanie potencjalnych wyborców do głosowania, pobudzanie skrajnych i radykalnych ruchów czy zakwestionowanie Parlamentu Europejskiego jako wiarygodnej instytucji. Komisja poinformowała, że zebrane dowody wskazują na to, że za fake news’ową kampanią stoi Rosja.

Cecilia Malmström, Komisarz UE ds. Handlu, zakomunikowała, że zawarcie umowy handlowej Unii Europejskiej z Mercosur – organizacją zrzeszającą kraje Południowej Ameryki: Argentynę, Brazylię, Urugwaj i Paragwaj – jest możliwe jeszcze przed zakończeniem obecnej kadencji KE. Po podpisaniu umowy, objętych byłoby nią ponad 700 mln ludzi. Na kontrowersje dotyczące skutków omawianej umowy handlowej – m.in. negatywne zmiany klimatu czy wylesienie w Ameryce Południowej – komisarz odpowiedziała, że w umowie pojawi się rozdział o ambitnym handlu i zrównoważonym rozwoju. Niemniej, wiele kwestii pozostaje niewyjaśnionych, a więc dalsze rozmowy i ustalenia są konieczne przed finalizacją największej jak dotychczas umowy handlowej. Wskazywano, że porozumienie mogłoby przewyższać trzykrotnie zyski płynące z podobnych porozumień podpisanych pomiędzy UE a Kanadą czy Japonią.

Źródła:

https://www.bbc.com/news/world-europe-48500336 

https://www.euractiv.pl/ 

https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/ 

https://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/mateusz-morawiecki-na-szczycie-unii-europejskiej-w-brukseli,946339.html 

autorka: A. Karbowicz

SZWECJA

W środę, 12 czerwca, w szwedzkim Riksdagu odbyła się ostatnia przed wakacyjną przerwą debata liderów partii politycznych. Premier Stefan Löfven rozpoczął ją przemówieniem, w którym starał się ożywić stary ludowy ideał socjaldemokratów – zapowiedział bowiem „masową ofensywę socjalną”, która miałaby polegać na wykorzystaniu gospodarki do budowy dobrze zarządzanych ośrodków zdrowia, posterunków policji i domów spokojnej starości.

Lider Lewicy, Jonas Sjöstedt, w odpowiedzi na słowa premiera, przedstawił raporty alarmowe z gmin i rad powiatów borykającymi się z kłopotami finansowymi i wezwał obecny rząd do rozsądnej zmiany jego polityki, zwłaszcza w kwestiach budżetowych.

Przywódca Moderatów, Ulf Kristersson, podniósł w debacie kwestię ostatnich strzelanin i próby zdetonowania bomby na dworcu centralnym w Malmö. Skrytykował on rządzących za ich nieudolną walkę z przestępczością, podkreślił, że Szwedzi nie czują się już bezpiecznie we własnym państwie. Stefan Löfven wystąpił w obronie swojego rządu, wskazując, że Szwecja kształci coraz większą liczbę policjantów, policja otrzymuje od rządu wysokie wsparcie finansowe, a przepisy prawne dot. przestępstw z wykorzystaniem broni zostały zaostrzone. Nie przekonało to jednak Kristerssona, że – jak stwierdził Löfven – problem nie istnieje.

W dyskusji powróciła także sprawa aborcji. Annie Lööf (liderka Partii Centrum) przypomniała uczestnikom debaty, że Chrześcijańscy Demokraci chcą dać położnym prawo do odmowy wykonania aborcji (legalnej w Szwecji) ze względu na klauzulę sumienia. Według Lööf jest jednoznaczne z jednoznaczne z odmową świadczenia usług medycznych, do których Szwedki mają prawo. Ebba Busch Thor (liderka Chrześcijańskich Demokratów) zapewniła jednak, że partia od 30 lat popiera bezpieczną aborcję i nie zamierza zmieniać swojego stanowiska w tej sprawie.

W okresie wakacyjnym szwedzcy politycy najprawdopodobniej zwolnią tempa, nie licząc tzw. Tygodnia Almedalen (szw. Almedalsveckan), który odbędzie się w dniach od 30 czerwca do 7 lipca 2019 roku. Tydzień Almedalen, znany także jako Tydzień Polityków, to coroczna impreza odbywająca się w Visby na Gotlandii. Z przemówieniami, seminariami i innymi działaniami politycznymi uważany jest za najważniejsze forum w szwedzkiej polityce. W ciągu tygodnia przedstawiciele najważniejszych partii politycznych w Szwecji na przemian wygłaszają wieczorami przemówienia transmitowane na żywo w szwedzkiej telewizji.

Źródła:

https://www.dn.se/nyheter/politik/sjostedt-attackerade-lofven-om-valfarden/ 

https://www.dn.se/nyheter/politik/kristersson-ni-har-tappat-greppet-om-brotten/ 

https://www.dn.se/nyheter/politik/aborter-blev-het-fraga-i-debatten/ 

https://en.wikipedia.org/wiki/Almedalen_Week

autorka: K. Durma

SZWAJCARIA

W piątek, 14 czerwca, w całej Szwajcarii odbył się protest, który miał zwrócić uwagę na problem nierównych płac dla kobiet i mężczyzn. W ramach protestu kobiety zakończyły pracę wcześniej, a konkretnie o godzinie 15:24. Według związków zawodowych, o tej porze zaczynają tzw. pracę darmową, biorąc pod uwagę różnicę między zarobkami przedstawicieli obu płci.

Uchwalony jeszcze w marcu manifest akcji zawiera, poza równouprawnieniem płacowym, także wiele innych postulatów – wśród nich m.in. finansowe dowartościowanie pracy w gospodarstwie domowym, ukrócenie bezkarności i bagatelizowania przemocy o charakterze seksualnym bądź seksistowskim. Protestujące domagają się także swobodnego i bezpłatnego dostępu do środków antykoncepcyjnych oraz przerywania ciąży, jak również likwidacji ukierunkowanych płciowo stereotypów w kulturze, mediach, oświacie i reklamie.

Główne demonstracje, w tym przemarsz przed siedzibą rządu i parlamentu w Bernie, odbyły się tego dnia późnym popołudniem. Warto też zaznaczyć, że wybrana data nie była przypadkowa. Dokładnie 14 czerwca 1991 roku Szwajcarki po raz pierwszy wyszły na ulicę, co z kolei miało miejsce w dwudziestą rocznicę przyznania kobietom praw wyborczych. Uzyskały one to prawo wyjątkowo późno, w porównaniu do innych państw europejskich.

Źródło:

https://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2 

https://www.swissinfo.ch/eng/feminism_why-swiss-women-are-back-on-strike-today/45025458 

autorka: J. Wróblewska

DODATEK EKSTRA – FRANCJA: Tygodniowa agenda (10.06-16.06) spotkań międzynarodowych Prezydenta, Premiera, Ministra Europy i Spraw Zagranicznych, Ministra ds. europejskich oraz Sekretarza Stanu w MEiSZ

Prezydent E. Macron

Premier E. Philippe

J.-Y. Le Drian, Minister Europy i Spraw Zagranicznych

De Montchalin, Minister ds. europejskich

J.-B. Lemoyne, Sekretarz Stanu w MEiSZ

autor: P. Ostrowski

***

Na Litwie odbyła się II tura wyborów prezydenckich, w rezultacie której wygrał Gitanas Nausėda. Wynik głosowania okazał się niespodziewany, gdyż kandydatka, która odniosła zwycięstwo w I turze wyborów, przegrała dodatkowe głosowanie. Nowy głowa państwa zastąpi na stanowisku urzędującą od 10 lat Dalię Grybauskaitė.

Prezydent Litwy jest wybierany w wyborach bezpośrednich na 5-letnią kadencję. Głowa państwa nie ma silnej władzy wewnętrznej, ale kreuje politykę zagraniczną kraju, ratyfikuje międzynarodowe umowy, powołuje i odwołuje dyplomatów.

Dalia Grybauskaite była twardym graczem politycznym, przeciwstawiającym się silnym przeciwnikom, w surowy sposób kontrolowała prace rządu i ministrów. Poprzednia prezydent bardzo aktywnie zajmowała się sprawami Ukrainy i jej dążeniami do UE.

Dodatkowo, wśród kompetencji głowy państwa litewskiego leży mianowanie i odwoływanie prezesa rady ministrów, ministrów, przedstawienie sędziów Sądu Najwyższego i Prezesa Sądu Najwyższego, przedstawienie parlamentowi przewodniczącego Rady Banku Litwy, wyrażenia nieufności Sejmowi.

W I turze wyborów prezydenckich wzięli udział:

1. Vytenis Andriukaitis – poseł na Sejm popierany przez Litewską Partię Socjaldemokratyczną;
2. Arvydas Juozaitis – dyplomata, kandydat niezależny;
3. Valentinas Mazuronis – były europoseł, kandydat niezależny;
4. Naglis Puteikis – polityk popierany przez Litewską Partię Centrum;
5. Gitanas Nausėda – ekonomista, kandydat niezależny;
6. Mindaugas Puidokas – poseł na Sejm kandydat niezależny;
7. Saulius Skvernelis – premier Republiki Litewskiej popierany przez Litewski Związek Rolników i Zielonych;
8. Ingrida Šimonytė – posłanka na Sejm RL, kandydatka niezależna;
9. Valdemar Tomaševski –poseł Parlamentu Europejskiego, popierany przez Akcję Wyborczą Polaków na Litwie - Związek Chrześcijańskich Rodzin.

W głosowaniu 12 maja wygrała Ingrida Šimonytė z wynikiem 31,15% głosów. Tuż za nią uplasował się Gitanas Nausėda zdobywając 30,50% poparcia. Trzecim był Saulius Skvernelis - 19,70% wyborców zaznaczyło jego nazwisko w karcie do głosowania.

Poza I turą wyborów prezydenckich, 12 maja odbyły się również dwa referenda – w sprawie podwójnego obywatelstwa i zmniejszenia liczby posłów ze 141 do 121. Oba głosowania okazały się niewiążące, ponieważ nie uczestniczyła w nich wymagana minimalna liczba wyborców.

Z uwagi na to, że nikt z kandydatów nie otrzymał powyżej 50% poparcia, 26 maja odbyła się II tura wyborów prezydenta Litwy. Pomimo tego, że w I turze różnica w zdobytych głosach była minimalna (największą liczbę głosów zdobyła Šimonytė), to wynik II tury okazał się diametralnie inny – zwycięzcą został Gitanas Nausėda (zdobył 65,86% poparcia, jego rywalkę poparło jedynie 32,85% wyborców).

Prezydent-elekt ma podobne poglądy z Dalią Grybauskaite na temat prowadzenia polityki zewnętrznej wobec UE, NATO czy Rosji. Nowo wybrany głowa państwa deklarował również, że w wypadku zmiany wektora polityki wobec „dużego brata” oznaczałoby to zdradę partnerów z Ukrainy. Podkreślił również ważność dialogu sąsiedzkiego z Białorusią.

Aut. Oleksandr Nadvorny

Żródła:

https://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/wybory-prezydenckie-na-litwie-analiza-eksperta,934863.html

https://www.vrk.lt/2019-prezidento/rezultatai?srcUrl=/rinkimai/904/1/1546/rezultatai/lt/rezultataiPreLietuvoje.html?p_p_id=82&p_p_lifecycle=1&p_p_state=normal&p_p_mode=view&_82_struts_action=%2Flanguage%2Fview&languageId=en_GB?p_p_id=82&p_p_lifecycle=1&p_p_state=normal&p_p_mode=view&_82_struts_action=%2Flanguage%2Fview&languageId=en_GB

Główna Komisja Wyborcza na Litwie, „Wyborcze ABC na 12 maja”, s.7-11.

https://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/wybory-prezydenckie-na-litwie-szimonyte-i-nauseada-w-ii-turze,935050.html

https://www.vrk.lt/2019-prezidento/rezultatai?srcUrl=/rinkimai/904/2/1544/rezultatai/lt/rezultataiPreLietuvoje.html

Szanghajska Organizacja Współpracy nazywana azjatyckim NATO powstała na zrębach tzw. Szanghajskiej Piątki w 2001 roku, która była pierwszą organizacją po zimnej wojnie stworzoną bez udziału krajów z zachodniej hemisfery. Organizacja będąca sojuszem politycznym państw i początkowo skupiająca swoje cele wokół bezpieczeństwa i stabilności w Azji Centralnej, Północnej i Wschodniej z biegiem lat wyewoluowała do forum, na którym państwa członkowskie rozmawiają na temat światowej równowagi we współczesnych stosunkach międzynarodowych. SOW to także narzędzie zarówno Moskwy, jak i Pekinu do realizacji ich interesów w regionie Azji Środkowej, co może  tym samym wzajemnej konkurencji.

Geneza

W 1991 roku doszło do ostatecznego końca zimnej wojny, rozpadu Związku Radzieckiego i powstania nowych państw m.in. tych na terenie Azji Centralnej: Kazachstanu, Uzbekistanu, Turkmenistanu, Kirgistanu i Tadżykistanu. Po uznaniu ich w 1992 r. i nawiązywaniu z tymi postsowieckimi republikami stosunków dyplomatycznych przez Pekin, Rosji zagroziła utrata wpływów w państwach uważanych za ich tradycyjną strefę wpływów. Najważniejszą jednak kwestią jaką te państwa postawiły przed sobą w tamtym okresie było uregulowanie wzajemnych stosunków oraz zapewnienie bezpieczeństwa w regionie.

Z tego względu spotkaniu głów 5 państw stworzono w 1996 roku w Szanghaju tzw. Szanghajską Piątkę – organizację na którą składały się Chiny, Rosja, Kazachstan, Tadżykistan i Kirgistan. Na szczycie uzgodniono również pierwszy cel Piątki, którym była demarkacja granic i regulacja kwestii spornych terytoriów. Kolejne szczyty odbywały się co roku, a podczas nich zaproponowano dalsze cele organizacji, m.in.: zwiększenie wzajemnego zaufania, redukcja sił zbrojnych na wspólnych granicach, skupienie się na kwestiach tzw. potrójnego zła: terroryzmu, ekstremizmu i separatyzmu w świetle przestępczości zorganizowanej i fundamentalistycznych ruchów islamistycznych, które znalazły swoje miejsce nie tylko na Bliskim Wschodzie, ale również w Azji Centralnej. Na podstawie powyższych ustaleń, na szczycie w 2000 roku udzielono Chinom poparcia prowadzonej przez nie polityki ws. Xinjangu i Tajwanu, a Rosji ws. Czeczenii.

Główne założenia

Podczas kolejnego szczytu w Szanghaju w 2001 roku przyłączono do organizacji Uzbekistan, a samą Szanghajską Piątkę przekształcono na istniejącą do dziś Szanghajską Organizację Współpracy. 2002 rok przyniósł stworzenie "Karty Szanghajskiej Organizacji Współpracy", która reguluje funkcjonowanie organizacji i wyznacza jej najważniejsze cele:

1. wzmacnianie wzajemnego zaufania, stosunków dobrosąsiedzkich i przyjaźni między państwami członkowskimi;

2. współdziałanie w celu utrzymania w regionie pokoju, bezpieczeństwa i stabilności;

3. rozwój efektywnej współpracy w obszarach handlu, polityki, gospodarki, kultury, nauki, edukacji, ochrony środowiska, transportu, itd.;

4. budowanie i promocja nowego politycznego i ekonomicznego porządku międzynarodowego, w oparciu o zasady demokracji i sprawiedliwości

(cyt. za: M. Sikora-Gaca, Szanghajska Organizacja Współpracy i jej wpływ na kształtowanie globalnego zarządzania, 2015)

Członkostwo

Kolejne lata przyniosły nie tylko zwiększenie zainteresowania państw azjatyckich SOW i tym samym kolejnych członków, ale również potwierdzenie dominującej pozycji Chin i Rosji w tej organizacji oraz wyznaczaniu kierunków jej działania. W 2017 roku do SOW dołączyły Indie i Pakistan, na przestrzeni lat obserwatorami zostały: Afganistan, Iran, Białoruś i Mongolia, a status kandydatami mają Bangladesz, Egipt oraz Syria. Partnerami w dialogu są natomiast Armenia, Azerbejdżan, Kambodża, Nepal, Sri Lanka i Turcja. W 2008 roku członkowie SOW wezwali do rozmów strony konfliktu w Osetii Południowej i Abchazji, jednak wbrew rosyjskim oczekiwaniom nie potępiono działalności Gruzji. Wpływ mogły mieć na to Chiny, które z pewnością nie chciały zbytnio polaryzować opinii publicznej i stawać po którejkolwiek ze stron otwartego konfliktu zbrojnego. Innym ważnym regionalnym celem jaki SOW przed sobą postawiła było wsparcie Afganistanu po wycofaniu się z jego terenów sił ISAF. W ramach tego, Afganistan zaproszono do stołu rozmów przyznając mu status obserwatora SOW.  Nie należy zapominać o tym, że Azja Centralna to region bogaty w surowce naturalne. Czyni ją to niezwykle strategicznym miejscem i niewątpliwie jest to jeden z najważniejszych czynników, dla którego Chiny tak mocno skupiają się na współpracy gospodarczej i politycznej w tym regionie.

Relacje chińsko – rosyjskie wewnątrz SOW

Analizując na przestrzeni lat kolejne szczyty SOW można zaobserwować zmianę sugerującą globalne, a przynajmniej rozciągające się na teren całej Azji aspiracje SOW, a w szczególności Chin i Rosji z wyraźnymi antyzachodnimi nastrojami. Podczas gdy początkowo członkowie SOW skupiali się wyłącznie na terenie Azji Środkowej, tak coraz częściej na forum państw odbywają się rozmowy na tematy światowego ładu, czy konkurencji ze Stanami Zjednoczonymi. To drugie było również jednym z powodów dla powołania Szanghajskiej Piątki, gdyż obawiano się, że po upadku ZSRR lukę po Sowietach wypełnią Amerykanie. Zagrażałoby to bezpośrednio interesom zarówno rosyjskim jak i chińskim. Tym samym SOW jest odpowiedzią na amerykański ekspansjonizm lat 90. XX w. i 2000. i próbą ochrony tego regionu od projekcji siły Waszyngtonu.

Zauważalna jest także różnica pomiędzy Chińską Republiką Ludową a Federacją Rosyjską, dotycząca sporu odnośnie narzędzi wykorzystywanych do realizacji postawionych przed SOW celów. Chiny tradycyjnie trzymają się sposobów gospodarczych i geoekonomicznych, co potwierdza chociażby założenie na przełomie 2015 i 2016 roku Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych, lub realizowana przez nich Inicjatywa Pasa i Szlaku. Rosja z kolei forsuje rozwiązania polityczno – militarne. Tak też sytuacja wygląda analizując politykę zagraniczną obu mocarstw względem państw Azji Centralnej. Rosja wykorzystuje głównie środki polityczne, często prowadząc wręcz politykę postimperialistyczną względem swoich byłych republik. Chiny dla odmiany przede wszystkim skupiają się na inwestycjach i wymianie gospodarczej, co wydaje się długookresowo lepszą strategią ze względu na kreowanie (przynajmniej w retoryce chińskiej) relacji win – win.

Podsumowując, Szanghajska Organizacja Współpracy wydaje się być skrojona pod dyktando chińsko – rosyjskie, gdzie dominujące kraje starają się pod płaszczykiem organizacji międzynarodowej realizować własne cele w ważnych dla nich strategicznie miejscach. Póki co nie wiemy, czy SOW się stanie prawdziwą konkurencją dla NATO, jednakże co raz większa ilość państw zmęczona przewodnictwem zachodu kierująca swój wzrok w stronę tej organizacji wydaje się potwierdzać ten trend. Przyszło nam żyć w niezwykle interesujących czasach, dlatego zachęcam do śledzenia bieżących wydarzeń ze świata – wiele z nich może być skowronkami zwiastującymi  zmieniającą się globalną równowagę sił.

Autor: Jarosław Walkowicz

Źródła:

1. Kozioł, Szanghajska Organizacja Współpracy jako element zarządzania regionalnego Federacji Rosyjskiej, 2018
2. Olędzki, Ewolucja Szanghajskiej Organizacji Współpracy (SOW) jako przejaw regionalizmu i globalizmu. Streszczenie
3. Sikora-Gaca, Szanghajska Organizacja Współpracy i jej wpływ na kształtowanie globalnego zarządzania, 2015
4. Kaczmarski, The asymmetric partnership? Russia’s turn to China, 2016
5. Lubina, Melodia przeszłości czy nowe rozdanie? Szanghajska Organizacja Współpracy w relacjach rosyjsko-chińskich z perspektywy 2017 roku, 2017

FRANCJA: Tygodniowa agenda (10.06-16.06) spotkań międzynarodowych Prezydenta, Premiera, Ministra Europy i Spraw Zagranicznych, Ministra ds. europejskich oraz Sekretarza Stanu w MEiSZ

Prezydent E. Macron

Premier E. Philippe

J.-Y. Le Drian, Minister Europy i Spraw Zagranicznych

A. De Montchalin, Minister ds. europejskich

J.-B. Lemoyne, Sekretarz Stanu w MEiSZ

autor: P. Ostrowski

Zapraszamy do zapoznania się z podsumowaniem Wyborów Europejskich przygotowanym przez Grupę Regionalną FMD Europa Zachodnia!

NIEMCY

Wybory europejskie w Niemczach zwyciężyła chadecka koalicja CDU/CSU zyskując poparcie 28,9% niemieckiego społeczeństwa. Jest to jednak wynik gorszy od tego sprzed pięciu lat o 6,4 pkt proc. Ugrupowanie Angeli Merkel i bawarska CSU zdobyły w sumie 29 mandatów w Parlamencie Europejskim (o 5 mniej niż w 2014 roku).
Drugie miejsce z 20,5% poparciem (21 mandatów) zajęli Zieloni. Zanotowali oni wzrost poparcia o 10 pkt. proc. w stosunku do poprzednich wyborów europejskich.
Największą porażkę ponieśli socjaldemokraci. Na SPD zagłosowało 15,8% Niemców (spadek o 11,5 pkt. proc.). Z ramienia partii zasiądzie zatem w Strasburgu 16 deputowanych (utrata 11 mandatów).
Reprezentacja eurodeputowanych niemieckich partii w grupach politycznych wyglądać będzie następująco:

Żródła:
http://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/elections-press-kit/8/european-elections-results
https://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/wyniki-wyborow-do-parlamentu-europejskiego-w-niemczech-zwyciestwo-partiimerkel,939255.html
autorka: K. Durma

FRANCJA

26 maja urny wyborcze we Francji przyciągnęły ponad połowę społeczeństwa. W wyborach do Parlamentu Europejskiego zagłosowało 50,12% Francuzów. To o niemal 8 punktów procentowych więcej niż 5 lat wcześniej – w 2014 roku frekwencja wynosiła 42,43%.
Francuski wyścig do Brukseli rozgrywał się głównie pomiędzy dwoma wiodącymi ugrupowaniami (pod przewodnictwem Emanuella Macrona i Marine Le Pen), które prowadziły w sondażach.
Ostatecznie to właśnie eurosceptyczna partia Le Pen uzyskała 23,31% głosów, zapewniając sobie 22 mandaty do PE. Z drugim wynikiem – 22,41% – do Parlamentu weszła tzw. Coalition Renaissance wspierana przez obecnego prezydenta. Na Koalicję Odrodzenie składają się: La Republique En Marche, Ruch Demokratyczny MoDem, partia Agir, a także socjalliberalny Ruch Radykalny, Społeczny i Liberalny (MRSL). Ostatecznie, „Renesans” wprowadził do Parlamentu 21 swoich posłów. Na podium znalazła się również partia Zielonych (EELV), która z wynikiem 13,47% głosów zyskała 12 mandatów. Z rezultatem 8,48% do europarlamentu weszli Republikanie (LR) – 8 mandatów. 6,31% – taki wynik przypadł lewicowej Francji Nieujarzmionej (LFI), gwarantując im 6 mandatów. O jeden mniej dostała lewicowa koalicja składająca się z Partii Socjalistycznej, Lewicowych Radykałów, partii Place Publique i Nouvelle Donne, dzięki uzyskaniu wyniku na poziomie 6,19%. Żadna inna partia nie przekroczyła progu 5%.
Wyniki te idą w parze z sondażami przedwyborczymi, szczególnie jeśli chodzi o wiodące ugrupowania. Partia Marine Le Pen przodowała według prognoz osiągając wówczas 25% względem 23% poparcia dla projektu Macrona. Według sondaży, Republikanie zyskiwali poniżej 15%. Podzielona Partia Socjalistyczna miała natomiast zyskać wynik w granicach 5%, wątpiono nawet czy ten próg zostanie przekroczony. Zielonym sondaże dawały 7-8% poparcia, więc ostateczny piętnastoprocentowy wynik to spory sukces.
Prognozuje się, że spośród 74 mandatów przypadających Francji, Zjednoczenie Narodowe swoimi 22 zasili Grupę Europy Narodów i Wolności (ENW), natomiast Koalicja Odrodzenie – Porozumienie Liberałów i Demokratów na rzecz Europy + Renaissance + USR PLUS (ALDE&R). 12 posłów z ugrupowania Zielonych wejdzie w skład Zielonych/WSE, ośmiu posłów Republikanie delegują do grupy Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci). France insoumise wejdzie w skład Konfederacyjnej Grupy Zjednoczonej Lewicy Europejskiej/Nordyckiej Zielonej Lewicy (GUE/NGL), a 5 posłów lewicowej koalicji do Grupy Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim (S&D).
Wyniki wyborów obnażają podział Francji. Minimalna różnica pomiędzy wiodącymi ugrupowaniami i dobry wynik Zielonych, przy jednoczesnym rozdrobnieniu pozostałych partii, to sygnał dla politycznych liderów. Szczególnie w kontekście wyborów parlamentarnych i prezydenckich, które odbędą się w zbliżonych do siebie terminach. Eurowybory mogą być zatem postrzegane jako istotna zapowiedź preferencji wyborczych francuskich obywateli.

Źródła:
http://www.europarl.europa.eu https://www.politico.eu/2019-european-elections/france/
autorka: A. Karbowicz

WŁOCHY

Frekwencja we Włoszech – w przeciwieństwie do Polski – nigdy nie była tak niska i wyniosła 56,09%. Śledząc słupki od 1979 roku można zauważyć stały spadek liczby głosujących (z wyjątkiem roku 2004).
Włosi to naród, który wybiera aż 73 eurodeputowanych (trzecia największa reprezentacja w UE). Procentowo największe poparcie (34,33%) otrzymała eurosceptyczna i antyimigracyjna Liga pod przewodnictwem wicepremiera Salviniego, a co za tym idzie uzyskała ona również najwięcej mandatów – 28. To znaczące zwycięstwo zarówno dla partii, jak i indywidualnie dla jej lidera. Salvini startował z pierwszego miejsca na liście i zdobył ponad 2 mln głosów, prawdopodobnie zrezygnuje jednak ze swojego mandatu i pozostanie w rządzie.
Drugie miejsce przypadło lewicowej Partii Demokratycznej – drugiej obecnie największej sile politycznej w kraju (22,69%). Było to jednak spore zaskoczenie, gdyż sondaże zapowiadały o wiele gorszy wynik tej siły politycznej. Jej posłowie zajmą 19 miejsc w parlamencie.
Znacznie słabiej niż przewidywano wypadł określany jako populistyczny Ruch Pięciu Gwiazd, który otrzymał 17,07% głosów, co dało mu w przeliczeniu 14 mandatów. Ruch zanotował duży spadek poparcia wśród wyborców – jeszcze rok temu w wyborach parlamentarnych zanotował on poparcie na poziomie 32%.
Do Parlamentu weszła także Forza Italia Berlusconiego z 8,79% poparcia (6 mandatów). Były premier startował również indywidualnie i zdobył ponad pół miliona głosów – najwięcej zaraz po Salvinim w skali kraju.
Ostatnią partią, która wejdzie w skład nowego PE jest prawicowe ugrupowanie Bracia Włoch, które otrzymało 6,46% głosów. Reprezentować je będzie 5 posłów.
Prognozowany rozkład sił w ramach grup politycznych prezentuje się następująco: 28 europosłów Ligi włączy się do ENW (Grupa Europa Narodów i Wolności), 19 z PD dołączy do EPL (Grupa Europejskiej Partii Ludowej), 14 posłów z M5S zasili szeregi EFDD (Grupa Europa Wolności i Demokracji Bezpośredniej), 7 z FI zobaczymy w gronie S&D (Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim) i 5 z FDI zasiądzie wśród EKR (Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy).
Według niektórych doniesień Berlusconi ma działać na rzecz zerwania sojuszu EPL (do której należy Forza Italia) z socjaldemokratami, żeby stworzyć nową koalicję ze skrajną prawicą Salviniego.
Mimo wyraźnego triumfu eurosceptyków we Włoszech, w wyborach w skali europejskiej wygrali euroentuzjaści. Jak można zauważyć, w takiej sytuacji dwie rządzące partie będą należeć do mniejszościowych ugrupowań w PE. Biorąc dodatkowo pod uwagę konflikty z UE i problemy gospodarcze kraju, istnieje prawdopodobieństwo, że głos Włoch może być mało słyszalny i marginalizowany.

Źródła:
https://wyniki-wybory.eu/wlochy/ https://it.wikipedia.org/wiki/Elezioni_europee_del_2019_(Italia)#Affluenza
https://www.tpi.it/2019/05/27/risultati-elezioni-europee-italia-2019/ https://www.lifegate.it/persone/news/come-sono-andate-elezioni-europee-2019-risultati-definitivi
http://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/elections-press-kit/8/european-elections-results
autorka: D. Kucharska

WIELKA BRYTANIA

Frekwencja wyborcza w Wielkiej Brytanii wyniosła 36,9%. Zanotowano więc niewielki wzrost w porównaniu do 35,6% w 2014.
Podział 73 brytyjskich mandatów w PE przedstawia się następująco:

Wynik wyborów potwierdza tendencje wskazane w sondażach przedwyborczych.
Oczywistym zwycięzcą wyborów jest Brexit Party Nigela Farage’a, która pod wpływem doskonałego wyniku nabiera również rozpędu w sondażach dotyczących krajowych wyborów parlamentarnych (obecnie w okolicach 19% poparcia). Brak precyzyjnego programu i silna koncentracja władzy w rękach lidera partii, Nigela Farage’a umożliwiła Brexit Party sprawne zagospodarowanie eurosceptycznego i antyestablishmentowego elektoratu, jak również wyborców wyczerpanych bezowocnością Brexitu w wydaniu premier May. Nowatorski, choć autorytarny model zarządzania partią przez Farage’a skłania do pogłębionej analizy struktury i funkcjonowania Brexit Party.
Elektorat przeciwny Brexitowi konsoliduje się wokół Liberalnych Demokratów – oznacza to koniec długotrwałego kryzysu tej partii wywołanego fatalną koalicją z Konserwatystami w latach 2010-2015 i również korzystnie przekłada się na notowania partii dot. wyborów krajowych (18%). Dobry wynik Partii Zielonych odzwierciedla skutki niedawnych protestów klimatycznych i wzrost znaczenia zagadnień środowiskowych wśród brytyjskich wyborców, wpisując się zarazem w szerszą tendencję na kontynencie.
Wynik wyborów podważa tradycyjny podział brytyjskiej sceny politycznej pomiędzy Torysów i Laburzystów. Obie partie poniosły druzgocącą porażkę – Partia Pracy, pomimo trzeciego wyniku, straciła połowę mandatów zdobytych w wyborach z 2014, zaś Torysi zostali po prostu zmieceni. Kunktatorstwo wiodących partii wobec kwestii Brexitu otworzyło drogę ugrupowaniom o bardziej zdecydowanych i jasnych poglądach na ten problem. W gronie przegranych (bez mandatu) znalazła się również partia Change UK zrzeszająca kontestatorów z Partii Pracy i Partii Konserwatywnej (z Jackiem Rostowskim w składzie). Sondaże dotyczące wyborów krajowych również odzwierciedlają tę tendencję – jeśli się ona utrzyma, oś podziału politycznego w Wielkiej Brytanii wyznaczana będzie przez stosunek do globalizacji (w tym Brexitu), klimatu i tradycyjnego establishmentu.
Pomimo sukcesu Brexit Party, reprezentacja UK w Parlamencie Europejskim wydaje się mniej eurosceptyczna niż w 2014 roku – część ambiwalentnych wobec UE Torysów i Laburzystów zastąpili proeuropejscy Lib-demokraci i Zieloni. Największe posiłki z Wysp otrzymają następujące frakcje: eurosceptyczny sojusz 5 Gwiazd, liberalne ALDE, socjaliści i Zieloni. Klęska Torysów prowadzi także do marginalizacji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (strata 16 brytyjskich „szabel”), której główną siłą staną się polscy posłowie z PiS.

autor: M. Lipiński

HISZPANIA

26 maja 2019 roku w Hiszpanii odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego oraz wybory samorządowe w części regionów. W obu przypadkach zdecydowane zwycięstwo odniosła Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza (PSOE) kierowana przez premiera Pedro Sancheza, który odniósł także wyborczy sukces w kwietniowych wyborach parlamentarnych.
Reprezentantom Hiszpanii przysługują 54 mandaty w Parlamencie Europejskim, jednak w przypadku opuszczenia Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię ilość mandatów zostanie zwiększona o 5. W wyborach PSOE zdobyła 32,84% poparcia, co przełożyło się na 20 miejsc w PE (wzrost o 6 mandatów względem 2014 roku). Drugie miejsce zajęła centroprawicowa Partia Ludowa (PP) uzyskując 20,14% poparcia i 12 mandatów spadek o 4 względem 2014 roku). Ostatnie miejsce na podium zajęli liberalni Ciudadanos (C’s) z 12,7% poparcia i 7 mandatami (wzrost o 5 mandatów względem 2014 roku). Skrajnie lewicowa partia Unidas Podemos (UP) dzięki poparciu 10,5% wyborców zdobyła 6 mandatów (wzrost o 1 mandat względem 2014 roku). Trzech deputowanych do Parlamentu Europejskiego wprowadzi także skrajnie prawicowa partia Vox, która uzyskała 6,2% poparcia. Ponadto pięciu reprezentantów w europarlamencie będą mieć również separatyści katalońscy.
Do 2011 roku system polityczny Hiszpanii opierał się na duopolu na przemian rządzącej PP i PSOE, jednak od tego czasu hiszpańska scena polityczna uległa zdecydowanym zmianom. Na fali kryzysu ekonomicznego i skandali korupcyjnych pojawiły się nowe ugrupowania – Ciudadanos i Unidas Podemos, które już w 2014 roku odniosły pierwsze sukcesy wyborcze. Wyniki wyborów do PE wskazują, że mimo wyraźnego spadku poparcia względem ostatnich lat, partiom tym udało się zdobyć stabilny elektorat pozwalający trwale zaistnieć na scenie politycznej.
Wybory do Parlamentu Europejskiego okazały się być kolejnym ciosem w PP, która od 2016 roku regularnie traci poparcie. Jej prawicowy elektorat zostaje zagospodarowywany Ciudadanos i skrajnie prawicową partię Vox.
Partia socjalistyczna odniosła kolejne zwycięstwo wygrywając wszystkie wybory odbywające się w Hiszpanii w 2019 roku. PSOE nie tylko wprowadziła największa ilość posłów do Parlamentu Europejskiego, ale także zwyciężyła w odbywających się równolegle wyborach samorządowych. Spośród największych miast socjaliści nie wygrali jedynie w Barcelonie i Madrycie, który przegrali minimalną ilością głosów. Co więcej, PSOE zdobyła ponad 7,678 mln głosów, co stanowi czwarty najlepszy wynik spośród wszystkich partii startujących w wyborach do PE. Biorąc pod uwagę rezultat wyborów do Parlamentu Europejskiego oraz wyniki wyborów samorządowych można z pełną odpowiedzialnością powiedzieć, że Hiszpania jest dziś czerwona.
Mimo sukcesów PSOE sytuacja polityczna w Hiszpanii wciąż pozostaje niestabilna. Pedro Sanchez po zwycięstwie w kwietniowych wyborach parlamentarnych zdecydował się utworzyć rząd mniejszościowy. W przypadku newralgicznych głosowań potrzebuje on poparcia ze strony Unidas Podemos oraz separatystycznych ugrupowań katalońskich i baskijskich. Tego poparcia zabrakło Sanchezowi w głosowaniu nad ustawą budżetową na początku roku, co poskutkowało rozwiązaniem Kortezów i przedterminowymi wyborami. W dalszym ciągu kwestia Katalonii stanowić będzie jeden z głównych punktów debaty publicznej w Hiszpanii. Biorąc pod uwagę toczący się wciąż w Madrycie „proces stulecia” katalońskich polityków, którzy w październiku 2017 roku przeprowadzili nieuznane, i zdaniem Madrytu nielegalne, referendum niepodległościowe oraz fakt uzyskania mandatu europosła przez pozostającego na emigracji byłego premiera Katalonii Carlesa Puigdemonta (który aby objąć mandat, musiałby pojawić się jednak w Madrycie), Pedro Sanchez i PSOE nie mogą być pewni pozostania u sterów władzy do końca kadencji.

autor: M. Łazor

SZWECJA

Wybory europejskie odbyły się w Szwecji 26 maja br., choć zgodnie z obowiązującymi tam normami, w wyznaczonych punktach wyborczych głosować można było już 18 dni przed wyborczą niedzielą.
Z prawa wyboru 20 przedstawicieli szwedzkiego społeczeństwa do PE skorzystała ponad połowa obywateli – frekwencja wyborcza wyniosła 55,27%. Nie jest to wiele, gdyby porównać ją z frekwencją z jesiennych wyborów parlamentarnych, która wyniosła 87,18%. Jeśli chodzi jednak o wybory do PE, okazał się to być najwyższy odsetek wyborców głosujących od 1995 roku.
Wybory wygrali Socjaldemokraci, uzyskując 23,48% wszystkich głosów. Na drugim miejscu uplasowali się Moderaci z wynikiem 16,83%. 15,34% szwedzkiego społeczeństwa zaufało eurosceptycznym Szwedzkim Demokratom, a 11,52% Szwedów zagłosowało na przedstawicieli Miljöpartiet de Gröna, czyli Zielonych. 10,78% głosów otrzymała Partia Centrum, 8,62% Chrześcijańscy Demokraci, a 6,80% Lewica. Liberałowie uzyskali 4,13% poparcia, natomiast Inicjatywa Feministyczna 0,77%, która tym samym straciła swojego dotychczasowego (jednego) przedstawiciela w Parlamencie Europejskim.
Rozkład mandantów niewiele różni się jednak od tego z roku 2014:

Reprezentacja szwedzkich eurodeputowanych w grupach politycznych wyglądać będzie następująco:

Warto zaznaczyć, że zwycięstwo Socjaldemokratów i ich koalicjantów w jesiennych wyborach było naprawdę niewielkie i dopiero po 4 miesiącach od wrześniowych wyborów zdołano utworzyć „nowystary” rząd.

Źródła:
http://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/elections-press-kit/8/european-elections-results
autor: K. Durma

UNIA EUROPEJSKA

Wyniki wyborów w państwach członkowskich przekładają się na następujący podział mandatów w Parlamencie Europejskim w latach 2019-2014:

W maju tego roku do urn wyborczych poszło prawie 8 punktów procentowych Europejczyków więcej, niż w roku 2014:

Obserwujemy w Unii większe zainteresowanie sprawami klimatu, stąd w wielu krajach duże poparcie uzyskały partie środowiskowe, co spowodowało zwiększenie reprezentacji tej grupy politycznej w Parlamencie Europejskim.
Również ALDE wprowadziło do PE więcej swoich przedstawicieli. Mandaty straciły natomiast dwie największe siły politycznej w Parlamencie Europejskim: EPP i S&D.
Dla porównania:

Źródło:
http://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/elections-press-kit/8/european-elections-results
autorka: K. Durma

Zapraszamy do zapoznania się z przeglądem prasy przygotowanym przez Grupę Regionalną Afryka i Bliski Wschód!

Zapraszamy do zapoznania się z biuletynem Grupy Regionalnej Europy Środkowej i Wschodniej!

BELGIA

Belgia utrzymała tytuł lidera frekwencji wyborczej odzyskany od Luksemburga w 2014 roku – do urn poszło 90% uprawnionych obywateli. W tym miejscu warto wspomnieć, iż obowiązek uczestnictwa w wyborach mają również Grecy, Bułgarzy i Cypryjczycy.

„Przez całe życie robiłem wszystko, aby Ukraińcy się uśmiechali. Przez następne 5 lat zrobię wszystko, aby Ukraińcy nie płakali” – tymi słowami nowo wybrany prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski zakończył swoje przemówienie inauguracyjne. Były komik, który  został głową państwa jest fenomenem ukraińskiej polityki. Jeszcze pół roku temu był żartobliwie umieszczany w sondażach, jedynie za sprawą tego, że grał rolę prezydenta w serialu „Sługa narodu”.