Antyrządowe demonstracje w Bułgarii

W lipcu 2020 roku rozpoczęły się masowe protesty antyrządowe w Bułgarii. Demonstranci oskarżają rząd o korupcję i domagają się dymisji rządzącego od 2009 roku premiera Bojka Borisowa oraz prokuratora generalnego Iwana Geszewa.

 Ogólnokrajowe wzburzenie wywołała informacja o przyłączeniu publicznej plaży do terenu letniej rezydencji Ahmeda Dogana – bułgarskiego polityka i oligarchy. Fakt ten ujawnił lider opozycyjnej partii ,,Tak, Bułgaria", Christo Iwanow. Demonstrujących poparł również prezydent Bułgarii Rumen Radew.

Na początku września, w setnym dniu protestów przed budynkiem bułgarskiego parlamentu odbyło się ,,wielkie powstanie narodowe’’, które z pokojowej manifestacji przerodziło się w brutalne starcia z policją. Dziesiątki osób zostało rannych, w tym dziennikarze i policjanci.

Pomimo protestów i apelów, Borisow nie podaje się do dymisji, a w zamian proponuje debatę nad nową konstytucją. Według ekspertów premier Bułgarii ma nadzieję na zmianę emocji społecznych do wyborów parlamentarnych, które mają się odbyć w marcu 2021 roku.

Sprzeciw Bułgarii dla rozmów akcesyjnych Macedonii Północnej

17 listopada 2020 roku Bułgaria sprzeciwiła się negocjacjom akcesyjnym Unii Europejskiej z Macedonią Północną, blokując tym samym zapowiedziane na czas prezydentury Niemiec w Radzie UE plany rozszerzenia Unii o państwa Bałkanów Zachodnich.

Bułgarska blokada kandydatury Macedonii Północnej tłumaczona jest nierozwiązanymi kwestiami spornymi między dwoma państwami. Władze Sofii oskarżają Skopje o niewywiązywanie się z traktatu o przyjaźni z 2017 roku, który miał uregulować relacje bilateralne obu krajów.

Ze względu na skomplikowaną historię tego regionu, do dziś toczy się dyskusja na temat macedońskiej tożsamości narodowej. Przed rokiem 2018 to przede wszystkim Grecja blokowała przyłączenie Macedonii do Unii, nalegając na zmianę oficjalnej nazwy państwa na ,,Macedonia Północna’’. Po porozumieniu z Grecją, obecnie to Bułgaria wysuwa żądania, by używać nazwy ,,Republika Macedonii Północnej’’. Ponadto Sofia nie zgadza się na stosowanie terminu ,,język macedoński’’ w oficjalnych dokumentach, argumentując, że wywodzi się on z języka bułgarskiego.

Sprzeciw Bułgarii opóźnia dalszą integrację europejską na Bałkanach, podtrzymując rosnące wpływy Rosji i Chin w regionie. Natomiast w samej Macedonii Północnej, na skutek sprzeciwu Bułgarii odnotowuje się spadek poparcia dla włączenia kraju do Unii. 

Wydalenie rosyjskiego dyplomaty z Bułgarii

Kolejny pracownik rosyjskiej ambasady został 18 grudnia 2020 roku oskarżony o szpiegostwo i otrzymał 72 godziny na opuszczenie Bułgarii. Bułgarska prokuratura oskarżyła rosyjskiego attaché wojskowego, że od 2017 roku zbierał dane o liczebności amerykańskiej armii, która brała udział w ćwiczeniach wojskowych w Bułgarii i przekazywał je rosyjskiemu wywiadowi wojskowemu. Według prokuratury Rosjaninowi poufnych informacji dostarczał obywatel Bułgarii, w zamian za korzyści majątkowe. 

Strona rosyjska uważa te zarzuty za bezpodstawne. Na przestrzeni 2020 roku z powodu podejrzenia o szpiegostwo z Bułgarii wydalono aż 6 rosyjskich dyplomatów.

W sobotę 5 września Centralna Komisja Wyborcza oficjalnie powiadomiła o początku kampanii. Wybory samorządowe odbędą się 25 października 2020 roku. Zgodnie z ostatnim sondażem, przeprowadzonym w dniach 6-10 sierpnia, na podium znajdują się trzy partie: Sługa Narodu, Europejska Solidarność i Opozycyjna Platforma - Za Życie (OPZŻ). Czołową pozycję nadal zajmuje ugrupowanie obecnego prezydenta - zagłosuje na nie 27,4% badanych. Na drugim miejscu uplasowała się Europejska Solidarność (byłego prezydenta Petra Poroszenki), która cieszy się poparciem 16,5%. Na prorosyjską OPZŻ oddałoby głos 15,9% respondentów. Czwarte miejsce zajmuje Ogólnoukraińskie Stowarzyszenie „Batkiwszczyna” (Julia Tymoszenko) z wynikiem 12%. Inne partie nie uzyskały więcej niż 5%. Partia parlamentarna „Golos”, która w ostatnich wyborach zdobyła 5,83% wyborców, zamyka ranking sondażowy, mając zaledwie 2,4%. Niestety w związku z rosyjską aneksją Krymu i wojną w Donbasie, mieszkańcy terenów niekontrolowanych przez Ukrainę nie będą mogli oddać swojego głosu.

W niedziele 30 sierpnia 2020 roku w Czarnogórze odbyły się wybory do parlamentu. W wyborach startowało 11 koalicji i partii politycznych. Były to piąte wybory w niepodległym państwie, po wyjściu w 2006 roku ze związku państw Serbii i Czarnogóry. Choć wprowadzono w lipcu stan epidemii to frekwencja była zaskakująco wysoka, bowiem wyniosła ponad 70%. Do parlamentu czarnogórskiego dostało się 9 koalicji i partii politycznych na 81 miejsc.

Od dnia wyborów na Białorusi protesty pochłonęły cały kraj. Warto zaznaczyć, że protesty co do zasady nie posiadały liderów, co świadczy o determinacji, której źródłem jest niechęć do obecnego reżimu oraz solidarności wśród Białorusinów. Pomimo tego, iż reżim już nie ma powszechnego poparcia, nie zamierza się poddawać. Wręcz przeciwnie – stosuje aparat przymusu, próbując wystraszyć naród. Wiadomości o nieludzkim traktowaniu protestujących (a nawet ludzi niebiorących udziału w demonstracjach), pobiciach, torturach i gwałtach ze strony OMONu., jeszcze bardziej utwierdziły Białorusinów w słuszności obalenia dzisiejszej władzy. Biorąc to wszystko pod uwagę – głównymi postulatami protestujących są: odejście Łukaszenki z urzędu prezydenckiego, przeprowadzenie nowych demokratycznych wyborów oraz wyswobodzenie więźniów politycznych. W porównaniu z początkowymi protestami, które odbywały się późnym wieczorem i spotykały się z większą przemocą ze strony sił porządkowych, obecnie przeważające są akcje przeprowadzane we wcześniejszych godzinach. Są to pokojowe manifestacje, żywe łańcuchy protestujących oraz strajki w najważniejszych zakładach przemysłowych.

Wybory parlamentarne (Sobranje) w Macedonii Północnej miały się odbyć na jesieni w 2020 roku, jednak z powodu braku osiągnięcia porozumienia w sprawie rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską zostały przyśpieszone i rozpisane na 12 kwietnia 2020 roku. Decyzję podjął premier Zoran Zaev, lider partii – Socjalistyczny Związek Macedonii (Socjaldemokratski sojuz za Makdonija - SDSM). Wybory kwietniowe uniemożliwiła jednak sytuacja związana z pandemią COVID-19. Ostatecznie głosowanie odbywało się pomiędzy 13 a 14 lipca 2020 roku. W dniach 13 i 14 lipca głosowali podejrzani i chorzy na COVID-19, natomiast w środę 15 lipca głosować mogło pozostałych 1,814,263 obywateli. Startowało 1598 kandydatów z 15 partii i koalicji politycznych, z sześciu okręgów wyborczych.

Wybory prezydenckie na Białorusi zaplanowano na 9 sierpnia 2020 roku. Aleksandr Łukaszenko jest prezydentem Białorusi od 26 lat i w tych wyborach będzie kandydował po raz szósty. W dniu 19 czerwca upłynął termin zbierania podpisów dla kandydatów, ubiegających się o najwyższe stanowisko państwowe. W dniu 22 czerwca w Centralna Komisja Wyborcza Białorusi ogłosiła, że 7 kandydatów uzyskało wymaganą liczbę podpisów (ponad 100 tysięcy), ale obecnie Komisja nie wymienia ich nazwisk, ponieważ jest w trakcie weryfikowania podpisów. Oficjalne informacje powinny zostać podane 30 czerwca.

2019 rok na Łotwie minął pod znakiem mianowania nowego prezydenta, wyborów do Europarlamentu, kryzysem Dumy Ryskiej oraz protestów lekarzy.