Symbol światowej innowacji, miejsce aspiracji inżynierów, naukowców i szeroko rozumianych innowatorów ze wszystkich stron świata. Jaka jest historia Doliny Krzemowej, czym jest dla USA, a także jaka czeka ją przyszłość?
Gujana jest krajem położonym w północno-wschodniej części Ameryki Południowej. Sąsiaduje z Wenezuelą, Surinamem oraz Brazylią. Jest na swój sposób wyjątkowa – to jedyne anglojęzyczne państwo na kontynencie, a zarazem jedno z niewielu, które w 2020 roku nie zanotowało spadku PKB. W zasadzie, Gujana stanowi pod tym względem ewenement jak i rekordzistę – pomimo szalejącej na świecie pandemii koronawirusa, w ciągu ostatniego roku udało się tam odnotować ponad 40 proc. wzrost PKB – najszybszy wzrost gospodarczy na świecie. W poprzednich latach, wzrosty odnotowywane było średnio na poziomie 3 proc. rocznie. Chociaż liczba ta może powodować pewne zaskoczenie, stanowi ona jedynie część tego, co zapowiadały prognozy sprzed pandemii. W 2019 przewidywano, że wzrost gospodarczy w państwie może wynieść nawet 86 proc. Jak to możliwe?
Pierwotnie kolonia holenderska, w 1815 roku stała się własnością brytyjską. Niepodległość uzyskała w 1966 roku, zaś w 1970 roku ogłoszona została republiką w ramach Wspólnoty Narodów. Jej populację, liczącą około 800 tysięcy osób, stanowi do dzisiaj w dużej mierze ludność pochodzenia kolonialnego – potomkowie afrykańskich niewolników oraz robotników kontraktowych z Indii, którzy pierwotnie pracowali na plantacjach trzciny cukrowej. Po uzyskaniu państwowości, przez kolejne dekady Gujana musiała zmagać się z licznymi kryzysami politycznymi, a także typowym dla byłych kolonii problemem zależności i nadmiernego uzależnienia od popytu na typowe dla niej surowce (boksyt i cukier). Czynniki te sprawiły, że stosunkowo do niedawna, Gujana była jednym z biedniejszych państw regionu, o uzależnionej od eksportu gospodarce, nastawionej na rolnictwo. Odpowiadało ono za 1/3 PKB kraju. W 2017 roku wskaźnik ubóstwa mierzony jako odsetek osób żyjących za mniej niż 5,50 dolara dziennie wynosił 41,2 proc. Ubóstwo w kraju nie rozkładało się równomiernie – im dalej od wybrzeża, sytuacja była gorsza. Za przykład może posłużyć region Potaro-Siparuni, zlokalizowany przy granicy z Brazylią, gdzie jeszcze w 2019 roku 94 proc. mieszkańców żyło w biedzie. Stopa bezrobocia w 2017 wynosiła około 12%, dodatkowo kraj od lat zmagał się z problemem drenażu mózgów, czyli emigracji młodych, wykwalifikowanych osób do innych krajów, głównie Stanów Zjednoczonych lub Kanady – jak podaje Bank Światowy, około połowa obywateli z wyższym wykształceniem opuszcza Gujanę (jeszcze w 2011 było to ponad 70 proc.) a ponad 39 proc. jej obywateli mieszka za granicą.
Wszystko odmieniło się w maju 2015 roku. Amerykański koncern ExxonMobil odkrył zasobne złoża ropy naftowej, mieszczące się około 120 mil od stolicy kraju, Georgetown. Surowiec był tam poszukiwany już od lat 60., jednakże wcześniej zlokalizowane zasoby (odkryte m.in. w roku 1975) były zbyt małe, by rozpocząć eksploatację na dużą skalę. Te odkryte w ostatnich latach mają wynosić nawet 9 mld baryłek. Ich eksport rozpoczął się zaledwie około roku temu, w styczniu 2020. Do 2028 roku, wydobycie ma wynosić nawet ponad 1 miliona baryłek dziennie, co ma uczynić Gujanę dopiero 11. krajem w historii, któremu uda się osiągnąć taki wynik. Nadal będzie to poziom nieporównywalny z tym, ile produkują giganci naftowi tacy jak Arabia Saudyjska bądź Rosja – są oni w stanie wytworzyć nawet 10 mln baryłek dziennie, ale będzie on prawie dwukrotnością tego, ile produkuje należący do OPEC Ekwador.
Jak donosi Międzynarodowy Fundusz Walutowy, w tym roku wzrost gospodarczy ma być nieco niższy – organizacja prognozuje, że wyniesie on około 16 proc. W 2022 roku ma to być już 46,5 proc. zaś normalizacja wzrostu spodziewana jest dopiero na 2023 rok. Szacuje się, że PKB na głowę mieszkańca wzrośnie z 4,6 tys dolarów na głowę w 2017 (101. miejsce na świecie) do około 17,5 tys dolarów (ok. 40. miejsce na świecie) – znacznie powyżej poziomu PKB na głowę mieszkańca Polski.
Nie brakuje przepowiedni mówiących o tym, że Gujana w niedalekiej przyszłości stanie się jednym z najbogatszych państw regionu. Przedstawiciele gujańskiego rządu, m.in. minister zasobów naturalnych, Vickram Bharrat podkreśla, że jego kraj ma szansę stać się liderem na światowym rynku ropy i gazu i znaleźć się w gronie takich państw jak Katar czy Dubaj. Obserwatorzy i eksperci pozostają jednak sceptyczni. Wskazują na wysoki poziom korupcji w kraju a także na ryzyko związane z inwestowaniem tam. Verisk Maplecroft, globalna firma doradztwa strategicznego i ryzyka z siedzibą w Wielkiej Brytanii zagrożenia dopatruje się w czynnikach politycznych i społecznych: kraj posiada słabo rozwiniętą infrastrukturę i instytucje rządowe, a dodatkowo jego społeczeństwo jest wewnętrznie podzielone, co prowadzi do przemocy i niepokojów społecznych. Gujana może więc nie być przygotowana do racjonalnego zarządzania tak dużym bogactwem. Drenaż mózgów, który był w przeszłości częstym zjawiskiem implikuje pytania o to, czy w Gujanie znajduje się odpowiednia liczba wykwalifikowanych, lokalnych mieszkańców gotowych do zarządzania czymś tak złożonym, jak przemysł energetyczny. Pojawiają się też obawy o to, ile kraj właściwie traci na umowie z głównym wydobywcą ropy, ExxonMobil. Według zapisów umowy między rządem a koncernem, Gujana otrzymywać ma 52 proc. przychodów z ropy, zaś reszta trafia do koncernu oraz współpracujących z nim przedsiębiorstw. Większość takich umów zakłada, że państwo na terenie którego zlokalizowane są złoża, otrzymuje od 65 do 85 proc. zarobków. W ciągu kolejnych 40 lat (na taki okres czasu podpisano umowę) Gujana będzie zarabiać rocznie o około 1,3 mld mniej, niż gdyby umowa pokrywała się z globalnym standardem.
To jednak nie jedyne problemy. Szacuje się, że na skutek pandemii koronawirusa, pozanaftowa część gujańskiej gospodarki skurczyła się o ponad 7 proc. Dodatkowo, chętnych do inwestycji nie brakuje – poza Exxon Mobil, o poszukiwaniach ropy w rejonie myślą koncerny takie jak chiński CNOOC czy hiszpański Repsol. To budzi obawy o to, że napływ inwestycji przekroczy możliwości wchłonięcia go przez gospodarkę, co może skutkować m.in. niestabilnością cen. Boom na gujańską ropę ma też miejsce w czasach, gdy coraz głośniej mówi się o kwestiach klimatycznych i konieczności odejścia od surowców kopalnych. W końcu, nie sposób nie wspomnieć o chorobie holenderskiej – nadmierne poleganie gujańskiej gospodarki na wpływach z ropy i podatność na zmienne warunki na rynkach surowców mogą doprowadzić do tego, że kraj w przyszłości podzieli los sąsiedniej Wenezueli, którą uzależnienie od ropy doprowadziło do trwającego od lat kryzysu gospodarczego i humanitarnego.
Gujana bez wątpienia znalazła się przed olbrzymią szansą na to, by los jej mieszkańców się odmienił, jednak w ocenie jej sytuacji nie można zerojedynkowo optymistycznie zakładać, że nagły przypływ gotówki i inwestycji będzie lekarstwem na wszelkie problemy i że mamy do czynienia z nowym, „południowoamerykańskim tygrysem”. To, co przyniesie Gujanie w kolejnych latach olbrzymi boom gospodarczy, w dalszym ciągu może także obrócić się przeciwko niej.
Autor: Kinga Wysocka
Źródła:
https://300gospodarka.pl/news/gujana-ropa-naftowa-wzrost-gospodarczy-w-pandemii
https://www.worldbank.org/en/news/factsheet/2020/09/02/the-world-bank-in-guyana
https://www.britannica.com/place/Guyana/Economy
https://www.ibtimes.com/guyana-brink-unimaginable-oil-wealth-poor-small-country-prepared-2878994
https://gospodarka.dziennik.pl/news/artykuly/589078,gujana-ropa-naftowa-pkb-gospodarka.html
https://wyborcza.pl/7,75399,25670771,gujana-jest-najszybciej-bogacacym-sie-krajem-swiata-dzieki.html
Droga Joe Bidena do oficjalnego zaprzysiężenia na 46. prezydenta Stanów Zjednoczonych od samego początku nie była usłana różami. Przyszły prezydent musiał najpierw stawić czoła kontrowersjom związanym z wynikiem wyborczym, by następnie obserwować niechlubne wydarzenia szturmu na Wzgórzu Kapitolińskim, które ostatecznie przyćmiły radosny czas oczekiwania na jego inaugurację.
Region lasu amazońskiego zajmuje 60% terytorium Brazylii i tym samym powierzchnię 3.3 milionów kilometrów kwadratowych, którą zamieszkuje 18 milionów ludzi. Las tropikalny, określany również mianem Amazonii obejmującej region Ameryki Południowej, a dokładniej dorzecze rzeki Amazonki, udziela schronienia 20% ziemskich roślin oraz zwierząt, zapewnia 20% tlenu oraz 20% wody. Płynie ona niemalże wszędzie: w rzekach, roślinach i glebie, co pomaga w stabilizacji klimatu. Mimo tego, już od wielu lat można zaobserwować odbywający się dużą skalę proces degradacji lasu amazońskiego.
- SARS-CoV-2 W Kolumbii
Pierwszy przypadek koronawirusa SARSCoV-2 w Kolumbii został potwierdzony 6 marca 2020 r., zaś w styczniu 2021 r. liczba zakażonych przekroczyła 2 mln. Liczba zgonów związanych z zakażeniem wirusem przekroczyła 50 tys. Za miasta najmocniej dotknięte pandemią uważa się Bogotę, Medellín i Cali. Rząd Ivana Dunque w marcu 2020 r. ogłosił stan zagrożenia na terenie całego kraju. Wśród wprowadzonych restrykcji znalazły się m.in. zamknięcie szkół, restauracji i pubów oraz ograniczenie swobody przemieszczania seniorów powyżej 70 r. ż. czy ograniczenie podróży. Restrykcje były wielokrotnie luzowane oraz zaostrzane na przestrzeni roku, w zależności od sytuacji epidemicznej.
- Wycofanie USA z porozumienia paryskiego
Stany Zjednoczone zostały pierwszym państwem, które formalnie wycofało się z paryskiego porozumienia klimatycznego. USA zobowiązało się do obniżenia emisji dwutlenku węgla do 2025 roku o 26-28 proc. w porównaniu do 2005 roku. Donald Trump uznał porozumienie za niekorzystne, uprzednio niejednokrotnie wyrażał swój sprzeciw wobec postanowień umowy. Pomimo, że podkreślał wagę debaty nad zmianami klimatycznymi, to uznał cele oraz środki umowy za zbyt kosztowne dla gospodarki USA. Rezygnacja z zobowiązań wynikających z porozumienia ma być, wg Trumpa, korzystna dla amerykańskiego sektora energetycznego i przemysłu. Porozumienie paryskie podpisane przez prawie 200 państw jest pierwszą w historii umową międzynarodową zobowiązującą państwa do działań na rzecz ochrony klimatu. Jednakże, Prezydent Joe Biden zapowiedział, że powrót do porozumienia będzie jednym z pierwszych kroków w nowej prezydenturze. Zaznaczył, że chce on "przywrócić Ameryce pozycję lidera w dziedzinie zmian klimatycznych".
2020 rok narzucił wszystkim specyficzne warunki, jednak w Ameryce Łacińskiej sytuacja wyglądała naprawdę źle. Koronawirus w Meksyku rozbroił tamtejszą administrację. Wysoka liczba zakażeń i zgonów to temat, który może paść w kontekście podsumowania roku praktycznie dla każdego państwa, lecz w Meksyku wirus okazał się być nie tylko problemem samym w sobie, ale także elementem fuzyjnym innych dużych wyzwań tego kraju. Nierozwiązane problemy, jak wojna narkotykowa wybrzmiały przy epidemii jeszcze głośniej. Katastrofy naturalne przy zdemolowanej ochronie zdrowia były jeszcze bardziej dotkliwe. Zwalczanie wysokiej przestępczości w priorytetach rządu zeszło na dalszy plan. Rewolucyjny w swoich postulatach jak na meksykańskie realia rząd MORENA stracił rok efektywnych zmian i reform. Nie da się przeprowadzić reformy gospodarczej przy towarzyszącym lockdownie. Ciężko walczyć z kartelami, gdy przy ogromnej liczbie zakażeń służby porządkowe muszą skupić się przede wszystkim na pomocy potrzebującym. Epidemia przewyższyła możliwości budżetowe Meksyku. Doprowadziło to do wzrostu bezrobocia i ubóstwa. Kartele, które miały stać się słabsze przez zamknięte granice paradoksalnie zauważalne były na ulicach meksykańskich miast, jak nigdy wcześniej. Przy tym wszystkim nie zabrakło miejsca na populistyczne hasła i autorytarne zapędy rządu (o jakie łatwo przy lockdownie), które doprowadziły do tego, że ludzie musieli wychodzić na ulicę, żeby walczyć o swoje prawa.
Niniejszy artykuł przedstawia wybór najważniejszych wydarzeń w Wenezueli w roku 2020 w kolejności chronologicznej. Celem jest przedstawienie tych zdarzeń i czynników, które miały największy wpływ na sytuację polityczną, ekonomiczną i społeczną Wenezueli.
Artykuł jest częścią cyklu podsumowującego rok 2020 w USA. Dzisiejszy wpis traktuje o najważniejszych wydarzeniach politycznych, które miały miejsce w minionym roku w Stanach Zjednoczonych. Jest to jedynie wybór kilku wydarzeń, które mają długotrwały wpływ na politykę międzynarodową, lub krajową w USA. Zestawienie nie obejmuje zagadnień bezpośrednio związanych z pandemią koronawirusa.
- Były sędzia i antyrządowy aktywista ujawniający rzeczywistość kubańskiej judykatury (styczeń)
Antyrządowe protesty na Kubie są wydarzeniami tak powszechnymi, że chyba już mało kogo dziwią. Do grona aktywistów antyrządowych dołączył w styczniu zeszłego roku Edel González Jiménez. Były sędzia poinformował, powołując się na państwowe dokumenty, że tysiące więźniów (często o charakterze politycznym) na Kubie zostaje skazanych na podstawie wątpliwych zarzutów. Co więcej, opowiedział o kontroli wymiaru sprawiedliwości przez służby ochrony państwa, które to wyjątkowo często celowo “tworzą” sprawy przeciwko wrogom politycznym, tylko po to, by móc konkretne osoby zamknąć w więzieniu. Pod tymi twierdzeniami podpisał się również aktywista antyrządowy Javier Larrondo, który dodatkowo wskazał częste notowanie zarzutów za bycie “antyspołecznym”, bądź “niebezpiecznym”, oczywiście zdaniem judykatury kontrolowanej przez komunistyczny aparat rządowy. Według danych ujawnionych przez The New York Times, w 92% przypadków w sprawach o podobnym charakterze udaje się oskarżonego skazać.
Więcej...
Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /home/diplo/domains/diplomacy.pl/public_html/templates/moviedom/html/com_k2/default/category.php on line 209
- Poprzedni artykuł
- 1
- 2
- 3
- Następny artykuł
- koniec
Wszelkie prawa zastrzeżone © przez Forum Młodych Dyplomatów.
